Ist­nieją dwie spe­cy­ficzne branże, które są połą­czone nie­ro­ze­rwalną wię­zią. Jedna z nich jest doświad­czona, o ugrun­to­wa­nych zasa­dach i tra­dy­cjach, druga nato­miast wyróż­nia się świe­żo­ścią oraz ogrom­nym poten­cja­łem moż­li­wo­ści. Branżę trans­por­tową, a także e-com­merce, bo wła­śnie o tych ryn­kach usług jest mowa, czeka jesz­cze wiele wyzwań i nie­wia­do­mych. Adap­ta­cja do bły­ska­wicz­nych transformacji oraz umie­jęt­ność zmiany postrze­ga­nia zagro­że­nia w szansę będzie klu­czowa dla prze­woź­ni­ków i podmio­tów han­dlu elek­tro­nicz­nego. Jakie są zatem prognozy?

Zdobycie szer­szej per­spek­tywy i prze­wi­dze­nie poten­cjal­nych wyda­rzeń, które mogą mieć wpływ na roz­kwit oraz roz­wój danej branży jest wyjąt­kowo trudne. Ist­nieją bowiem sytu­acje, jak możemy zaob­ser­wo­wać obec­nie, poza wszelką kon­trolą, a moż­li­wość ich wcze­śniej­szego wykry­cia jest minimalna. Głów­nym narzę­dziem, dzięki któ­remu uzy­skamy kilka nie­zbęd­nych infor­ma­cji, jest ana­liza. Rozbi­cie głów­nych ele­men­tów na czę­ści, zba­da­nie ich pod wzglę­dem klu­czo­wych czyn­ni­ków roz­woju oraz dane uzy­skane z daw­nych, a także teraź­niej­szych, dzia­łań zbu­dują pewien zarys przy­szło­ści. Ale najpierw...

Pow­rót do prze­szło­ści

Rozwój han­dlu wir­tu­al­nego jest pośred­nio powią­zany z technologią wojskową i stra­chem przed wojną nukle­arną. W 1969 roku powstaje pier­wo­wzór Inter­netu, który znamy w dzi­siej­szej postaci. Agen­cja Zaawan­so­wa­nych Pro­jek­tów Badaw­czych (ARPA) w Kali­for­nii, two­rzy sieć ARPANET , która ma za zada­nie utrzy­mać łącz­ność naj­waż­niej­szych linii komu­ni­ka­cji w sytu­acji odpa­le­nia bomby nukle­ar­nej. Kolej­nym czyn­ni­kiem sty­mu­lu­ją­cym drogę do roz­woju Inter­netu jest EDI , czyli sys­tem elek­tro­nicz­nej wymiany danych. Bodź­cem w tym przy­padku był biznes oraz moż­li­wość szyb­kiej wymiany danych, a także doku­men­tów nie­zbęd­nych do fina­li­za­cji trans­ak­cji han­dlo­wych.

Wyjąt­kowe wyda­rze­nie miało miej­sce w 1979 roku, gdy bry­tyj­ski przed­się­biorca, Michael Aldrich, połą­czył wcze­śniej wspo­mniany sys­tem EDI wraz z odbior­ni­kiem tele­wi­zyj­nym i kom­pu­te­rem. Taka mie­szanka dała moż­li­wość wyboru asor­ty­mentu w cza­sie rze­czy­wi­stym i auto­ma­tyczne prze­sy­ła­nie zamó­wie­nia do sklepu, co sta­no­wiło pry­mi­tywną formę zaku­pów wir­tu­al­nych. Prze­łom natomiast to lata 90, gdy Stany Zjed­no­czone zno­szą zakaz komer­cyj­nego wyko­rzy­sta­nia Inter­netu. Począt­kowa forma zaku­pów opie­rała się na zleceniach reali­zo­wa­nych przez skrzynkę elek­tro­niczną lub tele­fon, aż do roku 1994, kiedy wpro­wa­dzono do użytku spe­cjalne for­mu­la­rze zaku­powe. W tym roku powstaje rów­nież Ama­zon, czyli naj­więk­szy sklep inter­ne­towy na świe­cie, a branża e-com­merce zaczyna praw­dziwą eks­pan­sję.

Han­del wir­tu­alny w Pol­sce nie ma dłu­gich tra­dy­cji. Cie­ka­wostką jest fakt, że w roku zało­że­nia sklepu inter­ne­to­wego Jeffa Bezosa , powstaje pierw­sza pol­ska księ­gar­nia inter­ne­towa. Dwa lata póź­niej utwo­rzony zostaje pio­nier­ski sklep inter­ne­towy, a w 1999 roku, wraz z powsta­niem ser­wisu aukcyj­nego Alle­gro, nastę­puje punkt zwrotny. Roz­po­czyna się dyna­miczne tempo zakła­da­nia nowych e-skle­pów oraz prze­no­sze­nie branż wła­śnie w sferę dzia­łal­no­ści wir­tu­al­nej.

Liczby nie kłamią – teraź­niej­szość i przy­szłość

Aktu­alną sytu­ację e-com­merce w Pol­sce i na świe­cie naj­le­piej zapre­zen­to­wać za pomocą dostęp­nych danych. Sza­cun­kowo na całym świe­cie utwo­rzono ponad 20 000 000 skle­pów wir­tu­al­nych. W samej Pol­sce to około 90 000, a liczba wszyst­kich sprze­da­ją­cych online to aż 150 000! Ta ogromna liczba, w skali glo­bal­nej i kra­jo­wej, poka­zuje sta­bil­ność oraz siłę tej czę­ści gospo­darki, która ma duże ten­den­cje roz­woju.

Według raportu Glo­bal Ecom­merce 2020 to wła­śnie obszar Europy Środ­kowo- Wschod­niej jest lide­rem ubie­głego roku w sprze­daży kana­łami online, a war­tość wzro­stu sza­cuje się na ponad 21%. Jeste­śmy jed­nym z naj­in­ten­syw­niej roz­wi­ja­ją­cych się państw pod tym wzglę­dem, o czym świad­czy pierw­sze miej­sce na euro­pej­skiej are­nie osób, które zwięk­szyły funk­cjo­no­wa­nie online z uwagi na pan­de­mię. E-com­merce w Pol­sce ubie­głego roku to war­tość 100 miliar­dów zło­tych i to wciąż nie jest ostat­nie słowo. Według bada­nia PwC „Per­spek­tywy roz­woju rynku e-com­merce w Pol­sce”, przy­chody na koniec 2026 roku mają się zwięk­szyć o kolejne 26 miliar­dów zło­tych, a śred­nio­roczny wzrost aż o 12%.

Inte­re­su­jące dane na temat pol­skiego rynku e-com­merce przed­sta­wia raport „ E-com­merce w Pol­sce. Gemius dla e-Com­merce Pol­ska ”. Oto kilka naj­waż­niej­szych wnio­sków:

• liczba inter­nau­tów na tere­nie Pol­ski wynosi ponad 28 milio­nów,
• 73% inter­nau­tów doko­nało zakupu w sieci,
• 7/10 bada­nych wybiera pol­ski sklep inter­ne­towy,
• naj­po­pu­lar­niej­sze kate­go­rie zaku­pów to odzież, kosme­tyki, książki, płyty, filmy oraz bilety na wyda­rze­nia kul­tu­ralne,
• do zaku­pów online zachęca cało­do­bowa moż­li­wość naby­cia pro­duktu, wygoda trans­ak­cji oraz kon­ku­ren­cyj­ność cenowa,
• pre­fe­ro­wana forma dostawy to przesyłkomat oraz trans­port kurier­ski,
• naj­po­pu­lar­niej­sze urzą­dze­nia wyko­rzy­sty­wane do wir­tu­al­nych zaku­pów to lap­top, smart­fon, kom­pu­ter sta­cjo­narny oraz tablet.

Wspo­mniany wcze­śniej raport PwC wska­zuje na kilka przyszłych zmian, które można z dużym praw­do­po­do­bień­stwem zasugerować. Prze­wi­dy­wany jest znaczny wzrost zain­te­re­so­wa­nia pro­duk­tami FMCG (fast moving con­su­mer goods), czyli po pro­stu branżą spo­żyw­czą. Kolej­ne działy, które mają wzra­stać kil­ka­na­ście punk­tów pro­cen­to­wych rocz­nie na prze­strzeni 5 lat, to arty­kuły prze­zna­czone dla dzieci oraz asor­ty­ment zdro­wotny i kosme­tyki. Ta wie­dza z pew­no­ścią przyda się wszyst­kim wła­ści­cie­lom wła­snego biznesu online.

E-com­merce a rynek usług trans­portowych

Branża trans­portowa świad­czy usługi, które pozwa­lają na pra­wi­dłowe funk­cjo­no­wa­nie setek przed­się­bior­ców i tysiące osta­tecz­nych kon­su­men­tów. Jed­no­cze­śnie ist­nieje wiele prze­szkód, które zabu­rzają sprawną pracę kom­plek­so­wego pro­cesu logi­stycz­nego. Są to nie­dawne przeszkody mię­dzy­na­ro­do­wych prze­wo­zów spo­wo­do­wane utrudnieniami w prze­kra­cza­niu gra­nic, a także zasady doty­czące kwa­ran­tanny. Firmy TSL (trans­port- spe­dy­cja- logi­styka) oraz KEP (usługi kurier­skie), które potra­fiły dostrzec i wyko­rzy­stać poten­cjał e-com­merce, nie tylko utrzy­mały swoją pozy­cję, ale także doświad­czyły znacz­nej eks­pan­sji.

Można wyraźnie zauważyć że wzrost wartości rynku przesyłek kurierskich jest zbieżny do dynamiki wzrostu wartości rynku e-commerce. Wyraźny wzrost w obu przypadkach jest zauważalny na przełomie 2019 - 2020 roku. 

War­tość dodana

Ogromne moż­li­wo­ści han­dlu wir­tu­al­nego ozna­czają rów­nież sporą kon­ku­ren­cję i mno­gość ofe­ro­wa­nych roz­wią­zań. Dla­tego sprze­dawcy dzia­ła­jący w tym sek­to­rze muszą wyróż­nić się za pomocą nie­stan­dar­do­wej jako­ści i ser­wisu. Pod­sta­wo­wym spo­so­bem zbu­do­wa­nia trwa­łej rela­cji i pożą­da­nych doświad­czeń klien­tów jest wyko­rzy­sta­nie w tym celu spraw­dzo­nej oraz kom­plek­so­wej firmy kurier­skiej.

Bada­nia wska­zują, że motywacja potencjalnego klienta, który rezy­gnuje z fina­li­za­cji pro­cesu naby­cia artykułu, jest spo­wo­do­wana kwe­stiami trans­portu. Zbyt wyso­kie koszty reali­za­cji usługi prze­wo­zo­wej, długi czas ocze­ki­wa­nia na trans­port prze­syłki, kom­pli­ka­cje towa­rzy­szące rekla­ma­cjom lub zwro­tom są prze­słanką do wyco­fa­nia się z zamó­wie­nia i zwyczajnie odstra­szają. Nabywca chce, aby nasza paczka została obsłu­żona spraw­nie i bez kom­pli­ka­cji. Jeśli te jed­nak wystą­pią, muszą zostać płyn­nie roz­wią­zane.

Ope­ra­tor trans­portowy musi ofe­ro­wać opty­malne roz­wią­za­nia:

• dys­try­bu­cja pocz­towa oraz kurier­ska,
• obszar dzia­ła­nia kra­jo­wego lub trans­port glo­balny,
• różne typy dys­try­bu­cji: stan­dar­dowa, prio­ry­te­towa, reje­stro­wana,
• trans­port dro­gowy, lot­ni­czy, kole­jowy,
• moż­li­wość nada­nia z róż­nych punk­tów,
• ubez­pie­cze­nie prze­sy­łek,
• kon­su­mencka obsługa zwro­tów oraz usługi dodat­kowe.

Kolejną, bar­dzo ważną, kwe­stią dorę­czeń jest dopa­so­wa­nie do pre­fe­ren­cji klien­tów, a te są jednoznaczne. Odbiorcy, z uwagi na wygodę oraz względy bez­pie­czeń­stwa i higieny, a także potrzebę ogra­niczania kon­taktu per­so­nal­nego, wybie­rają prze­sył­ko­mat. Takie urzą­dze­nie ma liczne zalety, które dostrze­gają rów­nież sami użyt­kow­nicy.

Poza wspomnianymi już korzyściami higienicznymi maszyna do prze­cho­wa­nia paczek umiesz­czona jest najczę­ściej w atrak­cyj­nej loka­li­za­cji, takiej jak sta­cja ben­zy­nowa lub pla­cówka han­dlowa. Łatwy i cało­do­bowy dostęp pozwala na bez­pro­ble­mowy odbiór zamó­wio­nego towaru, dając przy oka­zji moż­li­wość reali­za­cji innych zadań, które mogą być zwią­zane z punk­tem odbioru. Dodat­kowo prze­sył­ko­mat prze­zna­czony jest do odbioru róż­nego rodzaju pakun­ków i jest uni­wer­sal­nym roz­wią­za­niem.

Syner­gia zna­czy wię­cej- pod­su­mo­wa­nie

W dzi­siej­szym świe­cie jedy­nym pew­nym czyn­ni­kiem jest zmiana, a umie­jęt­ność szyb­kiej adap­ta­cji może warun­ko­wać przy­szłość przed­się­bior­stwa na rynku. Pomimo tak trud­nego zada­nia, jakim jest pro­gnoza przy­szłej sytu­acji gospo­dar­czej, ist­nieje sek­tor, któ­rego per­spek­tywy są bar­dzo obie­cu­jące. E-com­merce w Pol­sce i na świe­cie roz­wija się z każ­dym rokiem, a panu­jący kry­zys może być także szansą na roz­wój dla innych.

Przy­kła­dem jest rynek usług trans­portowych, który doświad­czył znacz­nych ogra­niczeń funk­cjo­no­wa­nia. Dzięki nasi­le­niu liczby zamó­wień związanych z branżą e-com­merce, prze­woź­nicy lokalni i mię­dzy­na­ro­dowi odczuli ulgę. Pamię­ta­jąc o naj­wyż­szej jako­ści oraz wszech­stron­no­ści serwisu, a także wyko­rzy­sta­niu inno­wa­cyj­nych roz­wią­zań obsługi paczek, takich jak prze­sył­ko­mat, obie branże czeka zyskowna przy­szłość.